Teun Hocks

Slapend in een vogelnest, op stelten door de sneeuw of eenzaam feestend op de maan. De fotoschilderijen van beeldend kunstenaar Teun Hocks, telkens met hemzelf in de hoofdrol, genieten wereldwijd bekendheid. CODA Museum toont van 1 november 2015 tot en met 28 februari 2016 een ruime selectie van zijn geënsceneerde fotografie.

Teun Hocks (Leiden, 1947) kijkt als jongetje gefascineerd mee als zijn vader, enthousiast amateurfotograaf, in de verduisterde keuken zijn foto’s ontwikkelt. Toch kiest Teun Hocks niet voor de richting fotografie wanneer hij zich in de jaren zestig inschrijft aan de Bredase Academie St. Joost. Zijn jaren aan de academie omschrijft hij als ‘een speeltuin in een periode waarin Popart en het experimenteren in de beeldende kunst centraal staan’. Zijn kenmerkende combinatie van fotograferen en schilderen ontstaat in deze periode.

Na de academie voelt Teun Hocks zich aangemoedigd door kunstenaars die in de jaren zeventig fotografie in hun werk gebruiken. Maar ook oude meesters zijn van invloed op zijn ontwikkeling. De erkenning voor zijn werk, waarin het narratieve en associatieve centraal staan, ontstaat voornamelijk in de jaren tachtig. Tot op de dag van vandaag is zijn reputatie als beeldend kunstenaar in binnen- en buitenland onverminderd groot. Toch weet Hocks nog immer niet hoe zichzelf te betitelen: “Ik voel me nog steeds geen fotograaf, tekenaar of schilder. Alles bij elkaar is eigenlijk wat me het best past.”

Allegorie van zotheid

Het oeuvre van Teun Hocks wordt gekenmerkt door vakmanschap, een scherp gevoel voor humor en zijn grote gave als verhalenverteller. Hij is niet alleen de maker van het werk maar fungeert ook telkens als hoofdpersoon; veelal een man van middelbare leeftijd die in absurde maar op het eerste oog alledaagse situaties terechtkomt. Het is geen onverschrokken held maar een Buster Keaton of Elckerlijck die geconfronteerd wordt met een surrealistische wereld of met een onwaarschijnlijke en onhaalbare taak. In zijn vaak typische Hollandse taferelen met weidse landschappen of wat burgerlijke interieurs speelt hij niet alleen met het alledaagse, maar zien we ook een allegorie van zotheid en referenties aan de magische werelden van Pieter Breughel en René Magritte. Soms is het beeld zuiver komisch, maar evenzo vaak is het poëtisch, surrealistisch, absurd of zelfs tragikomisch waarbij Hocks alle elementen uit een film of verhaal in een beeld vervat.

Hoe Teun Hocks te werk gaat

Hocks schildert aan de hand van een tekening een enorm, metershoog decor waarin hij zichzelf als acteur – als hoofdpersoon in een verhaal – plaatst. Van deze scene maakt hij met de zelfontspanner acht foto’s. Het geselecteerde beeld drukt hij af in zwart-wit dat in een speciaal bad omgekleurd wordt naar sepiatinten. Pas dan gaat hij aan de slag met olieverf. De geënsceneerde fotografie van Teun Hocks appelleert aan het dagelijks leven en de menselijke ervaring. Hocks: “Zo wil ik de dingen van alledag uitvergroten en relativeren.”