Watermerken – Een onderzoek van Bert Scholten in CODA Archief
CODA presenteert tot en met 2 november de tentoonstelling Watermerken, waarin beeldend kunstenaar Bert Scholten een nieuw licht werpt op een bijzonder deel van de collectie: het Loeber-archief. Met film, projecties, foto’s en nieuwe, zelfontwikkelde watermerken laat Scholten zien hoe een ambachtelijke papiervondst uit het verleden verrassend actueel kan zijn.
Edo Gerhard Loeber (1902-1988), zoon van een Amsterdamse papiergroothandelaar, reisde als papierexporteur de wereld over en legde zijn vakkennis vast in woorden, beelden en tekeningen. Zijn archief bevat honderden met de hand nagetekende watermerken – vaak bijna onzichtbaar in het papier, maar vol betekenis. Scholten onderzocht deze beeldtaal en analyseerde hoe symbolen door de tijd heen veranderen.
Tijdens een werkbezoek aan Papierfabriek en Museum De Middelste Molen in Loenen – de oudste nog werkende papierfabriek van Nederland – leerde Scholten het ambacht van papierscheppen met watermerken. In CODA ExperienceLab combineerde hij deze eeuwenoude techniek met moderne media zoals 3D-printen en lasersnijden, en ontwikkelde zo een nieuwe serie watermerken die verleden en heden met elkaar verbinden.
Watermerken toont de resultaten van dit onderzoek: een film, projectie op originele schepramen, reisfoto’s van Loeber én een eigentijdse interpretatie van het watermerk als cultureel symbool. Bezoekers krijgen niet alleen een inkijkje in de rijke papierhistorie van Apeldoorn, maar ook in de artistieke zoektocht naar nieuwe betekenis in historische archieven.
Watermerken – Een onderzoek van Bert Scholten in CODA Archief is te zien tijdens CODA Paper Art (t/m 2 november 2025) in CODA Museum.