4 en 5 mei
De vorm waarin we op 4 mei herdenken en op 5 mei vieren is dit jaar anders dan we gewend zijn. Op deze plek geven we met een beeldverhaal uit CODA Archief een impressie van het herdenken op 4 mei en het vieren van onze vrijheid op 5 mei in Apeldoorn. Daarnaast laten we een aantal bijzondere objecten uit de CODA collectie zien die daarop aansluiten.
Beeldverhaal 4 en 5 mei
75 jaar vrijheid: maken & leren voor kinderen
Wat doet iemand op Bevrijdingsdag die wel naar buiten wil, maar nu helaas niet naar buiten kan? Met deze maakopdrachten leren kinderen over het bevrijdingssymbool en hoe ze hiermee een speciale kaart kunnen maken en versturen. Ook vind je hier tips voor het maken van een instrument van afvalmateriaal om mee te kunnen spelen met het ‘taptoesignaal’ op 4 mei. Lees meer
04.05.2020
De vlag halfstok
Deze kartonnen herinneringsplaat toont de portretfoto’s van een aantal omgekomen Apeldoornse verzetsmensen. De portretten zijn gegroepeerd rond een regel uit het Wilhelmus: “Den vaderland ghetrouwe blyf ick tot inden doet”. De mannen op de foto’s zijn Gerrit Ohman, Klaas en Auke Zeilstra, Christiaan Johannes Westhoff en Arend-Jan Nyenhuis, Johannes Voordewind, Hendrik Ouwejan, Albert Nicolaas Bakker, George Hooyer, Gerrit Wichert Kleisen, Theodoor Westhoff, Reinier van Gerrevink en Herman Christiaan Edauw.
Meer informatie over het verzet in Apeldoorn is te vinden op www.apeldoornendeoorlog.nl. Daar zijn ook alle verhalen te lezen over de meer dan veertig oorlogsmonumenten die de gemeente Apeldoorn telt.
04.05.2020
De bijzondere binnenwereld van Arent Gans
Naar aanleiding van de opening van het Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch in januari van dit jaar kwam CODA in contact met mevrouw Antoinette Simons. Zij is de dochter van Christiaan Henri Simons die als psychiater verbonden was aan de Joodse psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch. Mevrouw Simons was in het bezit van een album met tekeningen die Arent Gans, een patiënt van haar vader, had gemaakt in de jaren 1937-1938. Hij verbleef vanaf 1932 tot 1943 in Het Apeldoornsche Bosch. Wat hij mankeerde, is niet meer te achterhalen, maar zijn tekeningen zijn als berichten uit een bijzondere binnenwereld in een roerige, onheilspellende tijd. Er zijn maar weinig dingen overgebleven van de bewoners van Het Apeldoornsche Bosch en van de patiënten vrijwel niets. Het album is ook om die reden bijzonder. Arent Gans was één van de ruim 1200 patiënten die op 22 januari 1943 werd gedeporteerd naar Auschwitz om daar te worden vermoord.
Vandaag, op 4 mei, delen we dit bijzondere album ter herinnering aan Arent Gans en met hem aan alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Mevrouw Simons heeft het album overgedragen aan CODA Archief. Daar is het gedigitaliseerd en als online fotoboek hier te bekijken. Bij de ontmoeting van CODA archivaris Stefan Rutten met mevrouw Simons was ook Bastiaan van Blokland van Omroep Gelderland aanwezig. Zijn gefilmd verslag kunt u hier bekijken.
Feestvierende kinderen
Feestvierende kinderen kort na de bevrijding van Apeldoorn op een paardenwagen. De wagen staat op de hoek van de Paslaan en de Kerklaan.
CODA Archief, Library and Archives Canada, C.J. Woods
De Korenstraat versierd
Ook de Korenstraat was vanwege de bevrijding versierd.
CODA Archief, A.C. Stokhuyzen
Kinderoptocht
Na de bevrijding was er ook een kinderoptocht. Op deze foto lopen ze door de Tutein Noltheniuslaan.
CODA Archief, Library and Archives Canada, G.B. Gilroy
Muziekkorps
Tijdens de bevrijding van Apeldoorn op 17 april 1945 trekt een muziekkorps, met in zijn spoor een feestende massa, over de Deventerstraat naar de Hoofdstraat.
CODA Archief, R. Hardonk
De Nieuwstraat versierd
De Nieuwstraat, vanaf de kruising met de Korenstraat en Asselsestraat, is mooi versierd vanwege de bevrijding.
CODA Archief, A.C. Stokhuyzen
Canadese tanks
Tijdens de bevrijding van Apeldoorn rijden de eerste Canadese tanks de stad binnen over de Deventerstraat, richting de Hoofdstraat.
CODA Archief, Reinier Hardonk
Bevrijdingsoptocht
Foto van de bevrijdingsoptocht op de Hoofdstraat, ter hoogte van de Molenstraat (nu Kalverstraat).
CODA Archief
De bevrijding van Apeldoorn
Op 17 april 1945 lopen Canadese soldaten op de Deventerstraat, waar dan ook het stadhuis is.
CODA Archief, H. Stokhuyzen
Bijzondere foto’s roepen vragen op (1)
Via de Facebook-pagina van de Stichting Bevrijding kregen wij een vijftiental foto’s binnen die werden genomen in Apeldoorn op de dag van de bevrijding en in de periode daarna. De eigenaar van de foto’s is Jules Besseling uit Canada. Hij erfde de foto’s van zijn moeder Riet Raayman, de vrouw in de badkuip op de foto hierboven.
In de periode 1945-1949 werkte Riet Raayman voor het Departement van Binnenlandsche Zaken. Daar leerde zij ook haar latere echtgenoot Wim Besseling kennen. Riet en Wim waren beide betrokken bij de repatriëring van Arnhemse evacuées. Wie de andere mensen op de foto’s zijn, is niet bekend. Ook de locatie van het huis op de achtergrond is een vraagteken.
Bijzondere foto’s roepen vragen op (2)
Niet alle foto’s van meneer Besseling roepen vragen op. Een aantal is gemakkelijk te dateren en te lokaliseren omdat we daar op de feestelijkheden zien die plaatshadden tijdens de intocht van de Canadezen op 17 april 1945. Menigtes juichende mensen langs de Deventerstraat en uitgelaten mensen op het Marktplein; bijzondere foto’s van een heel bijzondere dag!
Bijzondere foto’s roepen vragen op (3)
Maar zoals gezegd: ook veel vraagtekens…
Misschien kunt u ons helpen? De vijftien foto’s staan hier op de CODA beeldbank.
Herkent u de mensen op de foto’s? Of weet u in welke straat dit huis met nummer 8 stond?
Laat het ons weten!
Mail naar archief@coda-apeldoorn.nl.