Bouwen aan een nieuwe wereld

van
30.06.2024
t/m
29.09.2024

Bouwen aan een nieuwe wereld

Hedendaagse sculpturen, installaties en werken op papier

Bewerken, arrangeren, ordenen, stapelen, samenvoegen en afbreken om vervolgens opnieuw op te kunnen bouwen: bouwen kent vele vormen en kunstenaars laten zich bij het maken van sculpturen en installaties vaak leiden door een speels, onderzoekend en intuïtief proces dat tot nieuwe inzichten over architectonische vormen en composities leidt. Het eindresultaat roept associaties op met utopische werelden, refereert aan bouwsels en constructies uit de kindertijd of schetst juist een naargeestig en apocalyptisch wereldbeeld. CODA presenteert van 30 juni tot en met 29 september 2024 de groepstentoonstelling Bouwen aan een nieuwe wereld. Deze tentoonstelling laat het werk zien van vijf kunstenaars en heeft als uitgangspunt het manifest New Babylon uit 1963 van beeldend kunstenaar Constant Nieuwenhuys (1920-2005). In dit manifest geeft hij zijn visie op de stad van de toekomst waarin de creatieve, spelende mens centraal staat. Naast het werk van Constant zijn er sculpturen, installaties en tekeningen te zien van Gerbrand Burger, Floris Hovers, Pip Passchier en Rob Voerman.

Constant was lid van de internationale CoBrA-groep (1948-1951) en maakte van 1956 tot 1974 naam met zijn New Babylon-project. In de periode van naoorlogse wederopbouw veranderde de samenleving door automatisering en daarmee de toename van vrije tijd. Constant ontwierp vanaf 1956 stedelijke modellen waarin de mens bevrijd was van handenarbeid en zich volledig kon wijden aan de ontwikkeling van de eigen creatieve ideeën. In de tentoonstelling Bouwen aan een nieuwe wereld zijn twee maquettes van Constant uit 1960 te zien die afkomstig zijn uit de collectie van Kunstmuseum Den Haag. Daarnaast is er een uniek schilderij uit 1956, gemaakt door Constant in de Italiaanse stad Alba, te zien dat CODA in bruikleen kreeg van de Fondation Constant.

 

Constant Nieuwenhuys - Groot Labyr | 1960 | in bruikleen van Kunstmuseum Den Haag

Floris Hovers - White skyline XL | 2022

Gerbrand Burger - Untitled (red and blue) | 2023

Pip Passchier - Sehnsucht nach der Sonne 3 | 2023 | Foto: Finn Bucher

Rob Voerman - Untitled | 2020

Rob Voerman

Het New Babylon-project van Constant besloeg bijna twintig jaar, kreeg vele vormen en uitvoeringen en gaf een beeld van de voor hem ideale samenleving. Ook graficus, beeldhouwer en installatiekunstenaar Rob Voerman (1966) reflecteert met zijn werk op een toekomstige wereld. Architectuur is voortdurend leidmotief in vrijwel al zijn werk, maar zijn werelden zijn eerder dystopisch en apocalyptisch dan utopisch of idealistisch. Fictieve, door destructie aangetaste, hybride bouwsels, etsen en geënsceneerde foto’s werpen een schaduw vooruit naar een nog onbekende wereld waarin niets zeker of eenduidig is. Van een ‘high tech new world’ is in het werk van Voerman geen sprake; grootse constructies staan op het punt te vervallen en tot ruïne te verworden. Zijn grafisch werk roept daarbij een diepe verlatenheid op; het zijn visioenen van door chaos en verval aangetaste landschappen en steden. 

Gerbrand Burger

Beeldend kunstenaar en scenograaf Gerbrand Burger (1976) verwijst daarentegen in zijn werken naar een meer utopische wereld waarin ook duurzaamheid van groot belang is. Burger onderzoekt op een procesmatige manier het oppervlak van architecturale vormen en volumes waarbij materialiteit en vakmanschap de rode draad vormen. Door ingrepen te doen die spelen met schaal en perspectief onderzoekt hij de grenzen tussen kunst en design, esthetiek en functionaliteit en natuur en cultuur. In 2023 begon hij The Thinking Forest Foundation op landgoed Welna in Epe met als voornaamste streven de bodem en biodiversiteit te verbeteren door natuurgericht, regeneratief bosbeheer toe te passen. Thinking Forest maakt gebruik van hout uit het bos dat aangelegd is voor het bouwen van kunstwerken en oproept tot nadenken over een duurzame kunstwereld. Zijn Layer Cake Utopia is een taartsculptuur opgebouwd uit lagen MDF, spaanplaat en acrylaat, gebaseerd op vormonderzoeken die leidden tot 3D-plattegronden waar bezoekers omheen kunnen lopen.

 

Pip Passchier

Pip Passchier (1995) en Floris Hovers (1976) creëren beiden speelse, kleurrijke werelden die de architectuur om ons heen onderzoeken en bevragen. Passchier gebruikt elementen in haar werk die verwijzen naar onze collectieve kindertijd waarbij de vorm van het raam of kader telkens terugkeert, bijvoorbeeld als voorkant van een poppenkast of in een werk dat primair associaties oproept met een vlieger of trampoline. In Bouwen aan een nieuwe wereld is een kleine bouwtekening van kinderspeelgoed opgenomen. Passchier vindt het cynisch en liefdevol tegelijkertijd dat we als volwassenen speelgoed maken voor onze kinderen en daarmee vaak zelf ook weer spelen. Met Bricks in the Sky verwijst Passchier naar de talloze stapels stenen en bouwmaterialen in de openbare ruimte en op bouwplaatsen.

Floris Hovers

Ook Floris Hovers laat zich inspireren door speelgoed en zegt: "Kun je als volwassene de naïviteit weer opzoeken zonder je te laten tegenhouden door alle kennis en kunde die je vergaard hebt? Blijf altijd spelen!" In Bouwen aan een nieuwe wereld zijn fantasiesteden, skylines en verlaten fabrieken van Hovers te zien, waarbij hij in zijn ontwerpen continu op zoek is naar eenvoud en een evenwichtige balans tussen functie en esthetiek. Hij noemt het resultaat van die zoektocht ‘het laten verdampen van het overtollige’. Herman Hertzberger (1932), architect van het CODA Museumgebouw, maakt tot op de dag van vandaag voor zijn ontwerpen gebruik van geometrische structuren. Die structuren en patronen zijn ook herkenbaar in de rasters van de honingraatkartonwerken van Floris Hovers. Hij streeft naar bouwwerken die niet complex zijn, maar wel verwondering en sympathie opwekken.

Rob Voerman | foto: Jan Mulders

Gerbrand Burger

Pip Passchier | foto: Amalia Theofilopoulos

Floris Hovers

Bouwen aan een nieuwe wereld is te zien van 30 juni tot en met 29 september 2024 en toont hoe kunstenaars op uiteenlopende wijzen van vanuit eigen perspectief en beroepspraktijk bouwen aan een andere, nieuwe wereld.

Travelling Bricks

Naast de tentoonstelling Bouwen aan een nieuwe wereld is tot en met 25 augustus in CODA Museum ook de reizende tentoonstelling Travelling Bricks te zien. In de tentoonstelling ontdek je alles over transport en vervoermiddelen en natuurlijk laat je je fantasie de vrije loop met de 200.000 steentjes waarmee je zelf een auto, fiets, boot, raket, trein of nog niet bestaand vervoermiddel kunt bouwen!

Activiteitenprogramma

In CODA Atelier zijn verschillende activiteiten geprogrammeerd die geïnspireerd zijn op de tentoonstelling Bouwen aan een nieuwe wereld. In CODA ExperienceLab ontdek je onder andere LEGO-robots en bouwmiddagen. Tickets voor de verschillende activiteiten zijn te vinden op www.coda-apeldoorn.nl/eventbrite of in de activiteitenagenda op deze website.