Het huis dat nooit af is – Tirzo Martha

In onderstaand filmpje leidt Tirzo Martha je persoonlijk rond en geeft hij uitleg bij een aantal installaties die in de tentoonstelling te zien waren. Ontdek online hoe de winnaar van de Wilhelminaring 2019 tot deze tentoonstelling kwam en wat hij met zijn werken wil laten zien en vertellen.

Luister in dit filmpje naar het gesprek dat kunsthistoricus Adi Martis in CODA Museum had met Tirzo Martha. Een gesprek over onder andere zijn werk, over zijn ideeën en over Curaçao.

Ted Noten heeft de Wilhelminaring ontworpen die deel uitmaakt van de oeuvreprijs die Martha in 2019 in ontvangst heeft genomen. Samen met Tirzo Martha bracht hij een bezoek aan Kemner Bronsgieterij in Cuijk waar ze uitgebreid met elkaar in gesprek gingen over kunst en wat dat onder andere voor hen betekent. Luister dit gesprek hieronder terug.

Martha maakte het beeldhouwwerk Overcoming ourselves in order to overcome voor het Sprengenpark met inwoners van Apeldoorn waarvoor hij inspiratie opdeed bij

Van Luijn Natuursteen in Tiel. Het betrekken van de inwoners bij het creatieve proces en de maatschappelijke betrokkenheid van Tirzo Martha vormen de rode draad in zijn oeuvre. Overcoming ourselves in order to overcome is sinds 9 december 2020 permanent in het Sprengenpark te zien.

De Wilhelminaring wordt sinds 1998 elke twee jaar uitgereikt aan een beeldend kunstenaar in Nederland voor zijn of haar gehele oeuvre. De Stichting Wilhelminaring wil zo aandacht genereren voor de beeldhouwkunst in Nederland, het grote publiek kennis aanreiken over beeldhouwkunst en een bijdrage leveren aan het verstevigen van de positie van de (oudere) beeldend kunstenaar. Met de toekenning van de tweejaarlijkse prijs wordt een beeldend kunstenaar geëerd voor zijn of haar oeuvre. Deze prijs bestaat uit een speciaal ontworpen ring (de Wilhelminaring), een tentoonstelling in CODA Museum, een opdracht voor een kunstwerk in de openbare ruimte en een gedicht dat speciaal bij dat werk geschreven wordt.

De jury was gegrepen door zijn verrassende beeldtaal waarin humor en ernst, onnavolgbare lichtheid en plotselinge verheldering elkaar in vrije ritmes afwisselen en waarin het werk zijn eigen harmonie vindt. Martha is een scherp commentator die niet aan de zijlijn blijft staan, maar zich als kunstenaar actief inzet in zowel Curaçao als in Nederland. Het lukt hem zijn maatschappelijke betrokkenheid en zijn artistieke eigenheid zo samen te brengen dat zijn werk zonder hun aanleiding of oorsprong te verliezen een universele zeggingskracht krijgt.

In zijn oeuvre is Curaçao van groot belang: “Het is mijn referentie, het is mijn grote liefde, het is de plek waar ik naar streef om iets heel erg moois en bijzonders van te maken.” Het is bovendien de plek waarnaar hij terugkeert na zijn studie in Nederland. In 2006 richtte Martha op Curaçao, samen met kunstenaar David Bade, het Instituto Buena Bista (IBB) op, een plek voor hedendaagse kunst en een vooropleidingstraject voor lokaal jong talent.

Martha begon zijn studie aan de Academi di Arte Korsou op Curaçao in (1985-1986), vervolgde deze aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht (1987-1989) en aan de Frans Molenaar Fashion School (1989-1991). Werk van Martha was onder meer te zien in Museum Beelden Aan Zee (Den Haag), het Tropenmuseum (Amsterdam) en The Patricia and Phillip Frost Art Museum (Miami).

Het huis dat nooit af is toonde bijzondere sculpturen die Martha maakte in de periode eind 2018 – begin 2020. “Deze sculpturen zijn uitdagingen van een nieuwe poëzie in mijn beeldhouwkunst. Het loslaten van de geschiedenis en voorspelbare aanpak van wat een beeld, een sculptuur, moet zijn. Directe en ruwe reacties en reflecties op zowel de werkelijke bouwsels als op de omstandigheden die zichtbaar zijn op deze terreinen. De materialen variëren van betonnen blokken, beton, betonconstructies, lampen en elektriciteitspijpen tot hout, glas, autobanden, ingeblikt eten, speciebakken etc. De rituelen, decadenties en afval, een opstapelingen van chaos, structuur en de verbanning van de tradities.”

Deze tentoonstelling en de bijbehorende filmpjes werden mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mondriaan Fonds en het Fonds Ars Antilliani van het Prins Bernhard Cultuurfonds.