Inside the outside

Richard Tepe (1864-1952) was een van de eerste natuurfotografen in Nederland. Hij realiseerde zich als een van de eersten hoe bedreigend de mens voor de natuur kon zijn. De natuur was voor Tepe  een onuitputtelijke bron van schoonheid en inspiratie en fotografie was hét middel om zijn liefde voor de natuur uit te drukken. Zijn foto’s zette hij in om natuurbescherming – in die tijd nog tamelijk nieuw – te stimuleren. Jarenlang reisde hij met een koffer vol lantaarnplaatjes door het land om presentaties te verzorgen. In tijdschriften als Buiten, De Camera en De Levende Natuur schreef hij over natuurfotografie en in 1909 publiceerde over zijn werkwijze in het boek De Jacht met de Camera.

Voor het maken van een geslaagde natuurfoto moest de fotograaf volgens Tepe beschikken over onvoorwaardelijke toewijding, kennis, liefde en veel geduld. Hij werkte met zware balgcamera’s, glasnegatieven en een statief. Voor slechts een handvol opnames was hij vaak dagen bezig; dagen waarin hij zo veel mogelijk opging in de natuur. Alleen een vogel, boom of landschap vastleggen was voor Tepe niet genoeg. Hij stelde hoge eisen aan compositie, kleur en afdruk. Juist vanwege die esthetische kwaliteiten worden zijn foto’s nu nog steeds gewaardeerd en zijn ze opgenomen in diverse Nederlandse collecties, zoals in CODA Apeldoorn, de Universitaire Bibliotheek Leiden, het Rijksmuseum en het Nederlands Fotomuseum.

Richard Tepe kwam in 1910 in Apeldoorn wonen en zou hier tot zijn dood in 1952 blijven. In zijn oeuvre is dan ook een groot aantal foto’s te vinden dat hij in Apeldoorn en omgeving gemaakt heeft. In opdracht van de gemeente Apeldoorn maakte hij in 1920-1921 een serie foto’s van natuurgebied Berg en Bosch ten westen van Apeldoorn, vlak voordat het gebied werd getransformeerd tot de huidige wijk Berg en Bos. Dit is voor zover bekend de enige documentaireserie die Tepe in opdracht heeft gemaakt. Op een aantal foto’s in deze serie is hij zelf te zien.

Ook het werk van fotograaf Ellen Kooi kenmerkt zich door langdurig onderzoek naar de mens in een landschappelijke omgeving. In opdracht van CODA richtte zij haar camera op de natuur ten westen van Apeldoorn. In de tentoonstelling is haar nieuwe fotoserie te zien, gemaakt in de geest van Tepe. De documentaireserie van Tepe en de intieme surrealistische sfeerbeelden van Kooi vormen in de tentoonstelling een spannende combinatie.