KERAMIEK TRIËNNALE 2021

De actualiteit en de geschiedenis komen samen in het werk van Mignon van Bendegem. Haar Perikles heeft de karakteristieke Korintische helm ingeruild voor een mondkapje. Kenmerkend voor Perikles’ beeltenis is de Korinthische helm; een tijdloos icoon dat symbool staat voor strijdvaardigheid, democratisering en burgerzin. Het werk Πολιτισμού / Beschaving van Van Bendegem verbeeldt haar zoektocht naar de Perikles in onszelf in deze tijd van pandemie. Geen helm maar mondkapje: strijdbaar tegen corona, maar met oog voor elkaar en met kalmte en zelfbeheersing als leidraad. De installatie Unstable Mountain van Marielle van den Berg verwijst eveneens naar de corona-actualiteit en het effect van de lockdowns op mens en maatschappij. Van den Berg: “Deze installatie van 16 porseleinen bergen heb ik gemaakt tijdens de eerste lockdown; een periode waarin zekerheden wegvielen en wij ons leven opnieuw moesten definiëren. Rotsvaste bergen werden instabiel, raakten uit het lood of brokkelden af.”

De natuur als inspiratiebron

De natuur als inspiratiebron en de fascinatie voor de oneindig vele verschijningsvormen van flora en fauna wordt door een aantal kunstenaars op uiteenlopende wijze vertaald. Zo is het wandreliëf van Alida Everts opgebouwd uit sponsachtige vormen die refereren aan de onderwaterwereld. De ongeglazuurde klei benadrukt niet alleen de puurheid, maar geeft ook een poederachtige en serene sfeer. Reinier Lagendijk verbeeldt met zijn werk de groei, vervormbaarheid en de teloorgang van de natuur. Door het werk steengoed te bakken, tracht hij de vergankelijkheid van de natuur te stollen in de tijd. Het werk van Thérèse Lebrun weerspiegelt niet alleen de schoonheid, kwetsbaarheid en poëzie van de natuur maar het werken met klei is, naar eigen zeggen, ook een daad van verzet tegen de consumptiemaatschappij die snel, onstoffelijk en goeddeels virtueel is. De golvende beweging die de wind teweegbrengt over graslanden en het zeeoppervlak, vertaalde Liesbeth Daale naar een installatie van grillig, witte ovale vormen van keramiek.

Mensfiguren

In het werk van Peter Hiemstra staan menselijke eigenschappen en de tegenstelling daartussen centraal. Met hoorns, staart en rode kleur lijkt zijn Dutch devil ondeugend en slecht. Maar klopt dat wel? De open houding van de handen, de geloken ogen, het kekke strikje en zijn plek op het Hollands plateautje maken hem ook hulpeloos en onschuldig. Met een grid van 60 keramische portretten geeft Christian Wisse uitdrukking aan de schoonheid en het belang van diversiteit. Wisse: “Een gezicht bestaat telkens uit hetzelfde – neus, ogen, mond, kin, wangen, voorhoofd, hals en haar – maar het is steeds anders, raadselachtig mooi en zelfs van levensbelang. Om de diversiteit te verbeelden heb ik 60 portretten gemaakt.”

Materiaaleigenschappen

Het materiaal, de eigenschappen en het onderzoek naar de mogelijkheden van klei komen in deze editie van de Keramiek Triënnale eveneens aan bod. Ana Maria Asan toont de installatie Untitled (There is no white noise, only colourful sound serie), onderdeel van het Sonores project waarmee zij al tien jaar lang de sonore eigenschappen van klei onderzoekt. De gedrapeerde en ogenschijnlijk achteloos neergelegde flinterdunne ‘vellen’ porselein van Marga Knaven tonen niet alleen de kwetsbare schoonheid van het materiaal maar zijn ook een visualisatie van de haar onderzoek naar de mogelijkheden van porselein.

Over de Keramiek Triënnale

De Nederlandse Vakgroep Keramisten (NVK) houdt in 2021 voor de vijfde keer een grote keramiekmanifestatie. De oorspronkelijke biënnale, die in 2010 begon, is omgezet in een triënnale die plaats heeft in CODA Museum. De NVK besloot in 2010 tot het programmeren van een terugkerend evenement waar een tentoonstelling en educatieve activiteiten deel van uit maken. De NVK wil zo niet alleen keramiek promoten en laten zien wat de mogelijkheden van klei zijn, maar ook de keramist en beeldend kunstenaar een platform bieden voor het tonen van de ontwikkelingen binnen hun vakgebied. Na de triënnales van 2015 en 2018 heeft ook de derde editie plaats in CODA Museum. De selectie voor deze tentoonstelling is gemaakt door Gerda Brust (hoofdredacteur van het tijdschrift Vormen uit Vuur), Nick Renshaw (beeldend kunstenaar), Manita Kieft (keramist), Nora Leijen (conservator toegepaste kunst en vormgeving van Museum Boijmans Van Beuningen Rotterdam) en drs. Carin Reinders (directeur-bestuurder CODA). 

Couzijn van Leeuwen

Couzijn van Leeuwen is met een aanzienlijk aantal werken vertegenwoordigd in de collectie van CODA en staat aangemerkt als ‘kernkunstenaar’. Dat betekent dat zijn werk in een doorgaande lijn vertegenwoordigd in de collectie en CODA vanuit de eigen collectie een representatief beeld kan geven van het oeuvre en de ontwikkeling van de kunstenaar. Van Leeuwen studeerde af als beeldhouwer en werkte daarna op uitnodiging van het Europees Keramisch Werkcentrum (EKWC) drie periodes in Oisterwijk. Hij bleek eigenzinnig en onorthodox en zijn werkwijze was intuïtief en experimenteel. De recepturen van de glazuren volgde hij niet altijd op en hoewel dat soms lastig was voor de technisch assistenten, ontstonden er wel onverwachte werken. Een aantal keramisch werken van Van Leeuwen is te zien in CODA Museum tijdens de Keramiek Triënnale 2021.

Judith Bloedjes

De Keramiek Triënnale 2021 loopt deels synchroon met een tentoonstelling van beeldend kunstenaar Judith Bloedjes. Haar werk was voor het eerst te zien in CODA Museum tijdens de Keramiek Triennale van 2015 en maakt deel uit van de CODA collectie. Bloedjes combineert monumentale, ronde vormen met een subtiele en vaak zachte uitstraling en bedient zicht van een sterk sculpturale beeldtaal. Voor het vervaardigen van haar sieraden gebruikt zij Limoges porselein en zilver. Haar sieraden tonen zonder uitzondering haar kennis van en liefde voor schoonheid, vorm, materiaal, techniek en ambacht. Bloedjes maakt niet alleen sieraden van porselein maar verzorgt ook live performances van nat porselein op modellen. Sinds 2005 werkt zij regelmatig met dansers en dansgezelschappen aan performances waarin haar werk een rol speelt. Zo maakte ze in 2018 in samenwerking met dansgezelschap Chronos Dans en ontwikkelde zij het concept van de performance Pietà Ronde die werd uitgevoerd tijdens de opening van de Keramiek Triënnale 2018. www.judithbloedjes.nl

De jury – bestaand uit Nick Renshaw (beeldend kunstenaar), Manita Kieft (keramist), Gerda Brust (hoofdredacteur van het tijdschrift Vormen uit Vuur) en CODA directeur Carin Reinders – heeft PJ Bruyniks, Bob Lejeune en Mels Dees geselecteerd als winnaars van de werkstipendia die de Stichting het geluid van kunst ter beschikking stelt bij de Keramiek Triënnale 2021 in CODA Museum. 

De jury kwam na beraad in de tentoonstelling tot drie gelijkwaardige winnaars waarbij zij het werk van Bob Lejeune waardeert vanwege de geheel eigen beeldtaal, Mels Dees beloond wordt vanwege de eigenzinnigheid en het grensverleggende van zijn werk en PJ Bruyniks het stipendium wint met zijn speelse, beeldende werk.

De werkstipendia worden ter beschikking gesteld door de Stichting het geluid van kunst.

Ana Maria Asan (RO), Tanneke Barendregt (NL), Mignon van Bendegem (NL), Mariëlle van den Bergh (NL), Rob Bijleveld (NL), Wilma Bosland (NL), Petra Bouman (NL), Pieter Joost Bruyniks (NL), Mike Byrne (IE), Liesbeth Daale (NL), Mels Dees (NL), Heidi Degenhardt (DE), Alida Everts (NL), Margreet Hajee (NL), Peter Hiemstra (NL), Adele Howitt (UK), Conny Jongmans (NL), Cecil Kemperink (NL), Marga Knaven (NL), Peter Krynen (NL), Tiny Laarakker (NL), Reinier Lagendijk (NL), Nusa Lapajne (SI), Thérèse Lebrun (BE), Guy van Leemput (BE), Bob Lejeune (NL), Doris Leuschner (DE), Joris Link (NL), Susan Melo (CL), Dineke Oosting (NL), Karin van Paassen (NL), Ellen Pattenier (NL), David Roosenberg (NL), Claudia Rösener (DE), Jitse Sikkema (NL), Olav Slingerland (NL), Esther Stasse (NL), Gertjan van der Stelt (NL), Mehmet Gökhan Taskin (TR), Edith Tergau (NL), Margot Thyssen (BE), Frank Vanhooren (BE), Mirjam Veldhuis (NL), Mariëtte van der Ven (NL), Dorothee Wenz (DE), Jutta Widmer (DE), Christian Wisse (NL) en Ellen van der Woude (NL).