Tepe - Toen & nu
Richard Tepe
Richard Tepe (1864-1952) was een van de eerste natuurfotografen in Nederland. Hij realiseerde zich als een van de eersten hoe bedreigend de mens voor de natuur kon zijn. De natuur was voor Tepe een onuitputtelijke bron van schoonheid en inspiratie en fotografie was hét middel om zijn liefde voor de natuur uit te drukken. Zijn foto’s zette hij in om natuurbescherming – in die tijd nog tamelijk nieuw – te stimuleren. Jarenlang reisde hij met een koffer vol lantaarnplaatjes door het land om presentaties te verzorgen. In tijdschriften als Buiten, De Camera en De Levende Natuur schreef hij over natuurfotografie en in 1909 publiceerde over zijn werkwijze in het boek De Jacht met de Camera. Voor het maken van een geslaagde natuurfoto moest de fotograaf volgens Tepe beschikken over onvoorwaardelijke toewijding, kennis, liefde en veel geduld. Hij werkte met zware balgcamera’s, glasnegatieven en een statief. Voor slechts een handvol opnames was hij vaak dagen bezig; dagen waarin hij zo veel mogelijk opging in de natuur. Alleen een vogel, boom of landschap vastleggen was voor Tepe niet genoeg. Hij stelde hoge eisen aan compositie, kleur en afdruk. Juist vanwege die esthetische kwaliteiten worden zijn foto’s nu nog steeds gewaardeerd en zijn ze opgenomen in diverse Nederlandse collecties, zoals in CODA Apeldoorn, de Universitaire Bibliotheek Leiden, het het Rijksmuseum en het Nederlands Fotomuseum.
Fotograaf Ellen Kooi richtte haar camera op de natuur ten westen van Apeldoorn, gemaakt in de geest van en op plekken waar Richard Tepe dit 100 jaar geleden ook deed. De fotoserie is te zien in tentoonstelling Inside the outside. Op de Tour de Tepe staan met een blauw camera-icoon plekken aangegeven waar Tepe graag fotografeerde, de coördinaten ontdek je via onderstaande button, net als beelden van gefotografeerde plekken in CODA Beeldbank.
(Natuur)monumenten op de route
Paleis het Loo
In 1684 kochten stadhouder Willem III en prinses Mary een klein kasteel: Het Oude Loo. Ernaast liet het jonge echtpaar een nieuw zomerverblijf bouwen: Paleis Het Loo. Dit was een perfecte locatie. Het nieuwe paleis lag op een zeer laag punt midden op de Veluwe, een uitgebreid jachtgebied. De ideale plek voor een paleistuin: het water voor de bloemen en fonteinen stroomde uit hoger gelegen bronnen, kilometers verderop, naar de tuin.
Heide
Hooggelegen gebieden bestonden vroeger uit heide al waren dat niet zulke grote open vlaktes als nu (meer afwisseling met kleine bosjes). Van half augustus tot half september staat de heide in welbekende 'bloei'. Ontdek op weg de buurtschap Hoog Soeren voor fotografie van vergezichten. Ruim 1200 jaar geleden werd dit knooppunt van doorgaande zandwegen officieel vestigingsplaats genoemd.
Radio Kootwijk
De 'leegte' van zandvlaktes en heide maakte het Kootwijkerzand zeer geschikt voor Radio Kootwijk, het zendstation dat in de jaren twintig van de vorige eeuw werd gebouwd voor radiotelegrafisch contact met toenmalig Nederlands-Indië. Het imposante gebouw contrasteert prachtig met de lege, woeste omgeving. Het gebouw is architectonisch uniek en staat bekend om zijn bijzondere art-decostijl.
Zandverstuiving
In de negentiende eeuw waren de schapenkuddes zo groot dat door overbegrazing 'woeste grond' omvormde tot heide en zandverstuivingen. Dit bedreigde destijds vele dorpen, een enkele storm vanuit een zandverstuiving kon met een dunne zandlaag op kwetsbare plantjes een gehele oogst vernietigen. In 1899 werd Staatsbosbeheer onder andere opgericht om dit met aanplant te voorkomen.
Muziekkapel Hoenderloo
Hoenderloo ontstond in 1839 door de inspanningen van dominee Heldring. Hij liet een waterput, school en de Heldringkerk bouwen, met een voor Nederland opvallende architectuur. Hoenderloo wordt vanaf de opkomst van het toerisme in de jaren vijftig een uitvalsbasis op de Veluwe. In de zomer vertienvoudigt het aantal mensen in en om Hoenderloo. De fotogenieke muziekkapel aan de Delerweg werd gebouwd in 1925.
De Ruetbron bij Haslo en Paleis Het Loo
Op de Tour de Tepe zie je een icoon van een kroontje. Ontdek hier meer over de Ruetbron die daar te vinden is! In 1684 kochten stadhouder Willem III en prinses Mary een klein kasteel, Het Oude Loo. Ernaast liet het jonge echtpaar een nieuw zomerverblijf bouwen, Paleis Het Loo. Het nieuwe paleis lag op een zeer laag punt midden op de Veluwe, een uitgebreid jachtgebied. De ideale plek voor een paleistuin omdat het water voor de bloemen en fonteinen stroomde uit hoger gelegen bronnen, kilometers verderop, naar de tuin. De hoogte van de fonteinen was van essentieel belang en de wens daarbij was om de fonteinen van Versailles te overtreffen. Eerst werd geprobeerd de fonteinen te laten spuiten met het water vanuit Pomphul (Hoog Soeren), maar dit kon niet voor de benodigde hoogte zorgen. Daarom kocht Willem III in 1692 het huidige Haslo, vanwege de daar gelegen Ruetbron. Hier werd bovendien het water opgespaard uit Pomphul en de 'Veentjes'. De waterleiding volgde de 40 m NAP-lijn via het Orderbos naar het Paleis Het Loo. Het graven van de leidingen naar het park gebeurde door soldaten uit de Veluwse Garnizoenen. In totaal legden ze dertien kilometer leiding aan.
CODA Archief
CODA Archief is het geheugen van de stad regio. Met een beeldbank en collectie rijk aan objecten, foto’s en documenten, een digitaal en fysiek kenniscentrum, erfgoedpresentaties in CODA en de openbare ruimte en een interactief programma in bibliotheek, museum en ExperienceLab. CODA Archief is hiermee de plek om te ontdekken op het gebied van de Apeldoornse geschiedenis.